Kancelaria Radców Prawnych Górski&Szetela

1. Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC.

Posiadacz pojazdu jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu (nie tylko szkody związane z prowadzeniem przez nas pojazdu). Zatem również sytuacje, w których ruch pojazdu spowodowany np. niewłaściwym zaciągnięciem hamulca ręcznego i w konsekwencji stoczeniem się samochodu ze wzniesienia, spowoduje szkodę na mieniu (np. uszkodzenie samochodu stojącego obok) bądź osobie. Ruch pojazdu rozumiany jest tutaj także jako wsiadanie lub wysiadanie z niego, a także załadunek pojazdu. Obowiązek zawarcia umowy istnieje od chwili wprowadzenia pojazdu do ruchu i nie zależy od faktu, czy pojazd jest przez nas faktycznie użytkowany w danym okresie, czy jedynie stoi na biurowym parkingu.

2. Okres trwania umowy ubezpieczenia OC.

Umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego zawierana jest na okres 12 miesięcy (za wyjątkiem sytuacji zawarcia umowy ubezpieczenia krótkoterminowego). Okres ubezpieczenia kończy się wraz z upływem dnia poprzedzającego kolejny okres ubezpieczeniowy. Umowa na okres krótszy zawierana jest m.in. w przypadku pojazdów historycznych, pojazdów do jazd testowych, czy też pojazdów wolnobieżnych.

3. Klauzula prolongacyjna, czyli kto powinien pamiętać o kończącej się umowie.

W momencie kiedy kończy się nasz okres ubezpieczeniowy (upływa 12 miesięcy od dnia obowiązywania umowy) mamy możliwość pisemnego wypowiedzenia umowy naszemu ubezpieczycielowi. Jeżeli jednak tego nie zrobimy, wówczas umowa zostaje zawarta na kolejny okres ubezpieczeniowy (kolejne 12 miesięcy), bez spowodowania przerwy w ubezpieczeniu. Umowa nie zostanie automatycznie zawarta w sytuacji, gdy składka za poprzedni okres nie została przez nas uiszczona. Ubezpieczyciel jest obowiązany do przekazania nam potwierdzenia zawarcia umowy na kolejny okres. Istotną kwestią jest również obowiązek ubezpieczyciela do powiadomienia nas, najpóźniej 14 dni przed końcem okresu ubezpieczenia, o ubezpieczeniu na kolejny okres. Informacja taka z jednej strony przypomina nam o kończącym się ubezpieczeniu OC (co oznacza, że nie tylko my, ale także ubezpieczyciel powinien monitorować okres ubezpieczeniowy naszego samochodu), z drugiej zaś określa m.in. wysokość składki za następny okres ubezpieczeniowy. Czas pozostały do zakończenia okresu ubezpieczeniowego daje nam zatem możliwość do wypowiedzenia umowy ubezpieczycielowi. Musi to jednak nastąpić najpóźniej jeden dzień przed końcem okresu ubezpieczeniowego. Skutkiem takiego wypowiedzenia będzie niezawarcie z tym zakładem ubezpieczeń umowy na kolejny okres ubezpieczeniowy. Wówczas należy jednak pamiętać o zachowaniu ciągłości ubezpieczenia i niezwłoczne zawarcie umowy z innym zakładem ubezpieczeń.

4. Przeniesienie prawa własności pojazdu.

W sytuacji gdy pojazd zostaje zbyty w trakcie okresu ubezpieczeniowego, wówczas na sprzedawcy (osobie przenoszącej prawo własności) ciąży obowiązek powiadomienia o tym fakcie ubezpieczyciela i przekazania mu danych nowego właściciela. Powinien on również przekazać kupującemu (osobie na którą przeszło prawo własności) potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia OC. W takiej sytuacji bowiem osoba, na którą przeniesiono prawo własności wstępuje w prawa i obowiązki wynikające z tej umowy. Taka umowa ulega rozwiązaniu z upływem na okresu na jaki została zawarta, chyba że poprzedni bądź nowy właściciel pojazdu umowę wypowiedział. W innym razie kupujący nie musi zawierać nowej umowy ubezpieczenia OC do czasu rozwiązania tej zawartej przez sprzedawcę.

5. Kontrola zawarcia umowy ubezpieczenia OC.

Należy pamiętać, że poza organami obowiązanymi do kontroli posiadania ubezpieczenia OC (m.in. policja, organy celne, straż graniczna) np. podczas kontroli drogowej lub granicznej, powołane zostały także organy uprawnione do tego. Jest to przede wszystkim Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Fundusz jest właściwy w zakresie egzekucji kar pieniężnych nałożonych w związku z przeprowadzoną kontrolą. Osoba kontrolowana ma obowiązek okazać dokument potwierdzający zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych lub dowód opłacenia składki za to ubezpieczenie.

6. Skutki przerwy w ubezpieczeniu OC.

Co zatem, jeśli nie jesteśmy w stanie okazać takich dokumentów? Skutki uzależnione będą od okresu, przez jaki pojazd pozostawał bez ubezpieczenia OC. Ważne, aby w pierwszej kolejności upewnić się, czy umowa nie została zawarta automatycznie na kolejny okres ubezpieczeniowy w ramach klauzuli prolongacyjnej i jedyne, co musimy zrobić, to opłacić składkę za ubezpieczenie. W tym momencie wskazane jest skontaktować się z zakładem ubezpieczeń, z którym zawarta była ostatnia umowa ubezpieczenia OC. Uzyskamy wówczas informacje, czy pojazd jest objęty ubezpieczeniem OC, a jeśli nie jest, to kiedy skończył się okres ubezpieczeniowy. Jeśli okres ubezpieczenia się skończył należy niezwłocznie zawrzeć nową umowę ubezpieczenia OC. Jest to o tyle istotne, iż czas działa na naszą niekorzyść. Wysokość kary pieniężnej za niezawarcie umowy ubezpieczenia OC kształtuje się bowiem następująco:

W przypadku przerwy w ubezpieczeniu trwającej:

• Do 3 dni – 20% wysokości opłaty
• Od 3 do 14 dni – 50% wysokości opłaty
• Powyżej 14 dni – 100% wysokości opłaty

W bieżącym roku opłata wynosi odpowiednio:

• Dla samochodów osobowych – dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (2 x 2 800 zł) – 5 600 zł;
• Dla samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych, autobusów – trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (3x 2 800 zł) – 8 400 zł;
• Dla innych pojazdów mechanicznych – 1/3 minimalnego wynagrodzenia za pracę – 930 zł;

7. Wezwanie do zapłaty – czy można się odwołać?

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wzywa do dokonania opłaty w ciągu 30 dni. Po tym czasie Fundusz wystawia tytuł egzekucyjny i wszczyna egzekucję należności. We wskazanym okresie przysługuje nam jednak możliwość wystąpienia z powództwem do sądu powszechnego o ustalenie spełnienia lub nieistnienia obowiązku ubezpieczeniowego. Po otrzymaniu wezwania do zapłaty nie należy zatem zwlekać jeżeli istnieją podstawy do tego, aby dochodzić przed sądem ustalenia prawa, bowiem po upływie 30 dni od otrzymania wezwania musimy liczyć się z konsekwencjami prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Jeżeli mają Państwo pytania z zakresu omówionej tematyki, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią.