Kancelaria Radców Prawnych Górski&Szetela

I. Umowa zawarta na odległość.

W art. 2 ust. 1  ustawy, przytoczono definicję umowy zawartej na odległość. Jest to umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Chodzi zatem przede wszystkim o umowy zawierane internetowo i telefonicznie, np. zakup produktu w trakcie rozmowy telefonicznej z przedstawicielem przedsiębiorcy, rejestracja na portalu internetowym).

Stronami tej umowy są zawsze konsument (osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową) oraz strona profesjonalna umowy- przedsiębiorca. Przepisy ustawy o prawach konsumenta nie znajdą zatem zastosowania do umów zawieranych pomiędzy osobami fizycznymi, choćby zostały zawarte w okolicznościach wskazanych w definicji tej umowy.

II. Umowa zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa.

Definicję tej umowy znajdziemy w art. 2 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta, zgodnie z którą jest to umowa z konsumentem zawarta:

• przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy,
• w wyniku przyjęcia oferty złożonej przez konsumenta w okolicznościach wskazanych powyżej,
• w lokalu przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy, przy jednoczesnej fizycznej obecności stron,
• podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami.

W odróżnieniu od umowy zawieranej z konsumentem na odległość, elementem umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa jest jednoczesna  fizyczna obecność obu stron umowy w miejscu i w okolicznościach ściśle określonych przez ustawę. Przykładem tego rodzaju umowy jest sprzedaż produktów w miejscu zamieszkania konsumenta, podczas pokazów w hotelowej sali konferencyjnej, czy też po uprzednim zaproszeniu klienta „z ulicy” na pokaz w lokalu przedsiębiorstwa.

 III. Obowiązek dostarczenia informacji na etapie przedkontraktowym.

Z uwagi na fakt, iż okoliczności zawarcia omawianych umów często nie dają konsumentowi czasu i sposobności na zapoznanie się z innymi podobnymi ofertami, czy też na porównanie cen podobnych produktów, ustawodawca wprowadził obowiązek dostarczenia konsumentowi pewnych informacji przez drugą stronę umowy, jeszcze na etapie przedkontraktowym. Przedsiębiorca ma obowiązek w sposób jasny i zrozumiały, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli zawarcia umowy, udzielić drugiej stronie umowy informacji na temat:

• danych identyfikujących przedsiębiorcę,
• adresu przedsiębiorstwa, poczty elektronicznej oraz numerów telefonu lub faksu jeżeli są dostępne, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą,
• głównych cech towaru lub świadczonej usługi,
• łącznej ceny lub wynagrodzenia wraz z podatkami, a także opłat za dostarczenie, za usługi pocztowe oraz wszelkich innych dodatkowych kosztów,
• sposobów płatności, dostawy lub spełnienia świadczenia,
• kosztach korzystania ze środka porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy, w przypadku gdy są wyższe niż stosowane zwykle
  za korzystanie z tego środka,
• stosowanej procedury reklamacyjnej,
• warunków, terminu, kosztów zwrotu rzeczy oraz procedury w przypadku prawa odstąpienia od umowy,
• okoliczności, w których konsument traci prawo do odstąpienia od umowy,
• obowiązku dostarczenia przez przedsiębiorcę rzeczy wolnej od wad,
• istnienia i treści gwarancji,
• kodeksu dobrych praktyk,
• czasu trwania umowy oraz przesłanek do jej wypowiedzenia,
• czasu trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy,
• pozasądowych sposobów dochodzenia roszczeń i rozpatrywania reklamacji,
• danych przedsiębiorcy, jeżeli umowa zawierana jest w imieniu innego przedsiębiorcy.

Ponadto, konsumentowi należy udostępnić na trwałym nośniku (np. w wersji papierowej, w formie dokumentu przesłanego za pośrednictwem  poczty elektronicznej) potwierdzenie zawarcia umowy wraz z wyżej wymienionymi informacjami, najpóźniej w chwili dostarczenia towarów lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi.

Ważną kwestią jest również to, że ciężar dowodowy w zakresie spełnienia obowiązku informacyjnego spoczywa na przedsiębiorcy.

 IV. Przesłanki i termin odstąpienia od umowy.

Zarówno w przypadku jednej jak i drugiej umowy, konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od zawartej umowy bez podania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, za wyjątkiem tych wskazanych w ustawie. Może to uczynić w terminie 14 dni. Początek biegu terminu jest zależny od przedmiotu umowy:

• dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik,
• dla umowy, która obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii
  lub części,
• dla umowy, która polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy,
• dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.

Należy dodatkowo wskazać, że niedopuszczalne jest  zastrzeżenie w umowie prawa do odstąpienia od umowy przez konsumenta za zapłatą oznaczonej sumy.